زبان فارسی از جمله زبان‌هایی می‌باشد که در ساخت هجایی خود تنها یک خوشه، مرکب از دو همخوان در پایانه هجا دارد. پژوهش حاضر به بررسی حذف همخوان در خوشه پایانی زبان فارسی با توجه به تشابه و تمایز سه مشخصه گرفته، پیوسته و واک می‌پردازد. همچنین در این پژوهش نقش همنشینی همخوان‌ها در پایداری خوشه مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر به این منظور 1500 واژه (600 واژه تک هجایی) که دارای خوشه همخوانی می‌باشد مورد بررسی قرار گرفته‌است. در این پژوهش خوشه‌های همخوانی مورد بررسی به دو دسته بدون قابلیت حذف(پایدار) و با قابلیت حذف (ناپایدار) تقسیم شد‌ه‌است. این پژوهش نشان می‌دهد که تعداد خوشه‌های ناپایدار بسیار کمتر از خوشه‌های پایدار می‌باشند. در خوشه‌های پایدار تمایز مشخصه‌های گرفته ، پیوسته و واک در مجموع به صورت معناداری بیش از تشابه آنها می‌باشد. این پژوهش نشان می‌دهد که علاوه بر مشخصه‌ها ، واج‌های همنشین نیز موثر می‌باشند. این پژوهش نشان می‌دهد ساختار واژه نیز در حذف همخوان موثر است. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که همه همخوان‌های حذف شده از خوشه بجز همخوان‌های سایشی که از هر دو جایگاه حذف می‌شوند ، تنها از همخوان پایانی حذف می‌گردند. همچنین با بررسی وضعیت حذف در خوشه های پایانی محدودیت‌هایی در قالب واج شناسی بهینگی استخراج شد‌ه‌است.
· کامبوزیا کرد زعفرنلو، عالیه (ب1381). «همزه در زبان فارسی». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ش 164، د 52. 303-283
کامبوزیا کرد زعفرنلو، عالیه (1388). واج‌شناسی رویکردهای قاعده‌بنیاد، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
کامبوزیا کرد زعفرنلو، عالیه و دیگران (1394). «مقایسۀ واژه‌های مشتق ومرکب زبان فارسی به‌لحاظ فرایندهای آوایی».فنون ادبی. س 7. ش 2 (پیاپی 13). صص 21-42.
کامبوزیا کرد زعفرنلو، عالیه و دیگران (1395).«واج‌آرایی کلمات فارسی با ساخت هجایی(V)V.CVC(C) » دو ماهنامۀ جستارهای زبانی. د 7. ش 1 (پیاپی 29). صص 81-107.
گل‌دوست، روشنک (1395).«توصیف و تحلیل دو فرایند کشش جبرانی و هماهنگی واکه‌ای در گویش پسیخانی : رویکرد بهینگی». دوماهنامۀ جستارهای زبانی. د 7. ش 3 (پیاپی 31). صص 149-169.
Ahmadkhani, M.A. (2016). “Phonological metathesis: Intersection of phonology and sociology”. Language Related Research. 7(4). (Tome 32), Pp. 21-37 .[In Persian].
Badiei, M. & B. Alinejad (2015). “Deletion of coronal consonants and obligatory contour principle(OCP) in non linear theories”. ComparativeLinguistic Journal. Pp.10:91-108 .[In Persian]
Dabir-Moghaddam, M.(2004). Theoretical Linguistics. Emergence and Development of Generative Linguistics. (2nd Edition). Tehran: SAMT .[In Persian].
Elhami Khorasani, S. (2014). An Investigation of Phonetic Sameness Effect on Persian Consonant Cluster. M.A. Unpublished Thesis. Allame Tabatabaie University. [In Persian].
Ghesisin, L.; Z. Ghayyumi & B. Bakhtiyari(2011). “The study of consonant cluster development in 2 to 4 age old Persian children”. Studies in RehabilitationSciences. Vol.7, No.3. Pp. 391-398 .[In Persian].
Goldust, R. (2017). “Explanation and analysis of vowel harmony and compensatory length in Pasikhani dialect: An OT analysis”. Language Related Research. 7(3). Pp. 149-169 .[In Persian].
Kager, R. (1999). Optimality Theory. New York: Cambridge University Press.
Kambuziya, A.K.Z. (a.2002). “Common phonological process in Kerman province dialects”. Literature and Humanities Faculty Journal of Kerman University. 12. Pp. 111-130. [In Persian].
Kambuziya, A.K.Z. (b.2002). “Glottal stop in Persian”. Literature and Humanities Faculty Journal of Tehran University. No.164. Vol.52. [In Persian].
Kambuziya, A.K.Z. A.; Glofam & F. Shaverdi Sahraki (2015),“ A Comparative phonological process study of derived and compound Persian words". Fonune Adabi (literary Techniques). 13. Pp. 21-42.[In Persian].
Kambuziya, A.K.Z.; F. Tajabadi. Z. Esmaili Matin & S. khord bin (2016), “Phonotactics of Persian Words with (V)V.CVC(C) Syllable Structure”. Language Related Research . 29.Pp. 81-107.[In Persian]
Kavitskaya, D. (2002). Compensatory Lengthening. Phonetics, Phonology, Diachrony. New York & London: Routledge.
McCarthy, J. & A. Prince (1986), Prosodic Morphology 1986. Report no. Rucc- TR- 32. New Brunswick. NJ: Rutgers University Center for Cognitive Science.
McCarthy, J. (2004). Optimality Theory. Cambridge: Cambridge University Press
Oller, D. K. et al. (1976), “Infant babbling and speech”. Journal of Child Language. Vol.3 (1). Pp.1-11.
Rice, K. (2000). “Markedness in Phonology: Variation”. Glot International. 4.7, 4.8. Pp. 3-6, 3-7
Safari, E.(2016). “Description and analysis of phonological process in Taleshi dialect: An OT analyses”. Language Related Research.Vol. 7. No.2.Pp. 143-163 . [In Persian].
Smith, B. L. & C. Stoel-Gammon (1983). “A longitudinal study of the development of stop consonant production in normal and Down's syndrome Children”. Journal of Speech and Hearing Disorders. Vol.48(2). Pp. 114-118.
Tarone, E. (1980). “Some influences on the syllable structure of interlanguage phonology”. International Review of Applied Linguistics. Vol.18(2). Pp.139-152.
Zipf, G. (1935). The Psychobiology of Language: An Introduction to Dynamic Philology. Campridge, Mass. :MIT Press.
جستارهای زبانی