نویسندگان چندزبانه و زبان سوم: از ادبیات مهاجرت تا ادبیات نومد

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
دکتری تخصصی زبانشناسی (گرایش ادبیات تطبیقی) و استادیار مدعو گروه زبان و ادبیات ایتالیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
این تحقیق به بررسی موردی نویسندگی به زبان سوم می‏پردازد و سه عنصر هویت فرامابینی، نوشتار انتزاعی و فراموشی را از ویژگی‏های برجستۀ آن برمی‏شمارد. از میان نویسندگان چندزبانه، برخی نویسندگان مهاجر به‌منظور رهایی خویش از بند محدودیت‏های دوگانۀ جغرافیایی و هویتی به کشوری سوم نقل‌مکان می‌کنند و به زبانی سوم می‏نویسند. این نویسندگان از عنوان ادبیات مهاجرت که تعریف‌کنندۀ هویت و محدودکنندۀ نوشتارشان است، به‌تنگ آمده‏‏اند و با نفی هویت پیشین و خاطرات گذشتۀ خود به هویت نومد نزدیک می‏شوند. اینان زبانی انتزاعی را برای نوشتارشان برمی‏گزینند که از طبقه‏بندی‏های اجتماعی و فرهنگی رهاست. نمونۀ‏ بارز آنان نویسندۀ هندی ـ آمریکایی جومپا لاهیری است که پس از کسب موفقیت و شهرت در وادی ادبیات مهاجرت در آمریکای شمالی، به‌قصد رهایی خویش از این هویت به کشوری سوم نقل‌مکان کرده است و به زبانی سوم می‏نویسد. این جستار با بررسی تجربۀ چندزبانی و چندفرهنگی لاهیری در اثرش، به‌عبارتی دیگر، درصدد است نشان دهد چگونه نویسندگی به زبان سوم می‏تواند نویسندۀ مهاجر را از بند خاطرات و هویت دوگانه رها سازد و او را به هویتی فرامابینی یا نومدی نزدیک سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


• سدیدی و همکاران (۱۳۹۸). «شکل گیری هویت بینافرهنگی فرد نگارنده از طریق نگارش در کلاس زبان فرانسه». ماهنامه علمی پژوهشی جستارهای زبانی، د ۱۰، ش ۲، خرداد و تیر ۱۳۹۸، صص ۱۷۱-۲۰۰.
Abate, Valeria. (2006). “Amara Lakhous e Igiaba Scego: scritture della migrazione.” Scuola di scrittura Omero http://www.omero.it/omero-magazine/interviste/amara-lakhous-e-igiaba-scego-scritture-della-migrazione .
Bestrom, Erin. (2009). “Moving Beyond Borders: The Creation of Nomadic Space Through Travel.” Intersection. Vol. 10. No. 1. pp. 199-217.
Bhabha, Homi. (1994). The Location of Culture. Routledge.
Blaire, Norberg. (2004). Immigrant Literature. Ed. David J. Wishart. Encyclopedia of the Great Plains. University of Nebraska Press.
Braidotti, Rosi. (2014). Alterità in metamorfosi e soggettività nomadi. http://www.argekunst.it/wp-content/uploads/2014/11/Alterità-in-metamorfosi-e-soggettività-nomadi-.pdf.
_. (2011). Nomadic Subjects: Embodiment and Sexual Difference in Contemporary Feminist Theory. 2 ed. New York: Columbia University Press.
Camboni, Marina. (2005). “Disarmonia perfetta: polilinguismo e transnazionalismo nella poesia sperimentale contemporanea.” Ed. Marina Camboni & Renata Morresi. Incontri Transnazionali: Modernità, poesia, sperimentazione, polilinguismo. Firenze: Le Monnier.
_. (1989). “La lingua nel crogiolo della mente, una introduzione come proposizione.” Myriam Diaz-Diocaretz. Per una poetica della differenza. Firenze: Estro Strumenti.
_. (1996). “Incontro con Amelia Rosselli” DWF. 1 (29). pp. 64-83.
Deleuze, Gilles e Felix Guattari. A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. London & Minneapolis: University of Minnesota Press. Trans. (1980). Mille Plateaux. Paris, Éditions de Minuit.
Fedele, Valentina. (2012). “Tahar Lamri, intervistato da Valentania Fedele.” Dedalus, Quaderni di Storia e Scienze Sociali. No. 4.
Harrington, Katharine N. (2013). Writing the Nomadic Experience in Contemporary Francophone Literature. Lexington books.
Kellman, S.G. (2003). Switching Languages: Translingual Writers Reflect on Their Craft. Lincoln: University of Nebraska Press.
_. (2000). The Translingual Imagination. Lincoln: University of Nebraska Press.
Lahiri, Jhumpa. (2016). In Other Words. Dual language edition. Canada, Alfred A. Knopf. Trad. (2015). In alter parole. 2 ed. Milano: Ugo Guanda Editore.
_. (2015). In alter parole. 2 ed. Milano: Ugo Guanda Editore.
_. (2013). The Lowland. London & New York: Bloomsbury.
_. (2008). Unaccustomed Earth. New York & Toronto: Alfred A. Knopf.
_. (2003). The Namesake. Boston & New York: Houghton Mifflin Harcourt.
_. (1999). Interpreter of Maladies. Boston & New York: Houghton Mifflin Harcourt.
Lakhous, Amara. (2016a). “On the Quest to Write in a Third Language.” Literary Hub. https://lithub.com/on-the-quest-to-write-in-a-third-language
_. (2016b). Transforming Borders into Bridges: Living and writing in Italian. Lecture at The California Interdisciplinary Consortium of Italian Studies. Santa Barbara.
_. (2010). Divorzio all’islamica a viale Marconi. Roma: Edizioni e/o.
_. (2006). Scontro di civiltà per un ascensore a piazza Vittorio. Roma: Edizioni e/o.
Locatelli, Carla. (2005). “Gertrude Stein e la (in)rappresentabilità autobiografica.” Ed. Marina Camboni & Renata Morresi. Incontri Transnazionali: Modernità, poesia, sperimentazione, polilinguismo. Firenze: Le Monnier.
Maggiorelli, Simona. (2015). “Dal Pulitzer al primo libro scritto in italiano: Intervista a Jhumpa Lahiri.” Minima&moralia. http://www.minimaetmoralia.it/wp/intervista-a-jhumpa-lahiri
Maraini, Toni. (2000). Poema d’Oriente. Roma: Semar.
Mengozzi, Chiara. (2013). Narrazioni contese: Vent’anni di scritture italiane della migrazione. Roma: Carocci editore.
Paquet, Sandra Pouchet. (2010). “The Caribbean Writer as Nomadic Subject or Spatial Mobility and the Dynamics of Critical Thought.” Journal of West Indian Literature. Vol. 18. No. 2.
Peters, John Durham. (1999). “Nomadism, Diaspora, Exile: The Stakes of Mobility within the Western Canon.” Ed. Hamid Naficy. House, Exile, Homeland: Film, Media and the Politics of Place. London: Routledge. pp. 17-41.
Reichart, Dagmar. (2017). “Radicata a Roma: la svolta transculturale nella scrittura italofona nomade di Jhumpa Lahiri.” Ed. Marina Geat. Il pensiero letterario come fondamento di una testa ben fatta. Roma TRE Press. pp. 219-247. http://romatrepress.uniroma3.it/ojs/index.php/pensiero/article/view/632/629.
Seyhan, Azade. (2000). Writing Outside the Nation. Princeton University Press.
Stein, Gertrude. (1970). “What Are Masterpieces and Why Are There so Few of Them.” What Are Masterpieces?. New York: Pitman Publishing Corporation.
_ . (1967). “Poetry and Grammar.” Ed. Patricia Meyerowitz. Look at Me Now and Here I Am. Penguin Books.
_. (1936). Everybody’s Autobiography. New York: Vintage Books.
Veschi, Gabriella. (2005). “Innovazione e tradizione nella poesia di Amelia Rosselli.” Ed. Marina Camboni & Renata Morresi. Incontri Transnazionali: Modernità, poesia, sperimentazione, polilinguismo. Firenze: Le Monnier.