جایگاه مهارت منظور‌شناختی در حوزۀ آموزش زبان فرانسه در ایران

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 استاد زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 دانشیار زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
مهارت منظورشناختی، به توانایی استفادۀ مناسب از زبان در بافت اجتماعی گفته می‌شود. زبان‌آموز برای کسب توانمندی در مهارت منظورشناختی، باید دانش زبانی و اجتماعی خود را با اَشکال مختلف و راهبردهای منظورشناختی زبان همسو کند و قادر باشد در موقعیت ارتباطی از تمام اجزای مهارت برقراری ارتباط خود به‌صورت یکپارچه استفاده کند. در این مقاله، جایگاه پرورش مهارت منظورشناختی در حوزۀ آموزش زبان فرانسه در ایران بررسی شده است. هدف این پژوهش، علاوه ‌بر تعریف مهارت منظورشناختی در حوزۀ آموزش زبان، بررسی میزان به‌کارگیری و پرورش این مهارت از سوی مدرسان ایرانی زبان فرانسه است. به این منظور، برای جمع‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ای تهیه و بین 50 مدرس ایرانی توزیع شد. برای انتخاب حجم نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ ‌پیمایشی بوده و ابزار پژوهش هم شامل یک پرسش‌نامه است. پایایی پرسش‌نامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، برابر 0.90 محاسبه شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون t تک‌نمونه، آزمون هم‌بستگی و t مستقل نشان می‌دهد با اینکه پرورش این مهارت با زیاد شدن سن و تجربۀ مدرسان بیشتر می‌شود، به‌کارگیری فعالیت‌های مربوط به پرورش آن در کلاس زبان فرانسه جایگاه چندانی ندارد و این امر خلاف نظر مثبت مدرسان برای پرورش این جنبه از مهارت برقراری ارتباط زبانی است. بنابراین، پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آتی، راهکارهایی به مدرسان ایرانی زبان فرانسه معرفی شود تا آن‌ها بتوانند عملکرد تدریسشان را با نیازهای زبان‌آموزان مطابق سازند و از زبان‌آموزانِ خود کنشگرهای اجتماعی ماهری در آنچه مهارت منظورشناختی نامیده می‌شود، بسازند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
• Austin, J.-L. (1970). Quand dire, c’est faire. Paris: Seuil.
• Bardière, Y. (2016). De la pragmatique à la compétence pragmatique. Recherches en didactique des langues et des cultures [Enligne], 13-1 | 2016, mis en ligne le 25 juillet 2016, consulté le 26 février 2021. URL: http://journals.openedition.org/rdlc/462, DOI: https://doi.org/10.4000/rdlc.462
• Bachman, L. (1990). Construct measures and measuring constructs. In The Development of Second Language Proflciency, p. 26-38. Cambridge: Cambridge University Press.
• Conseil de l’Europe (2001). Cadre européen commun de référence pour les langues, Apprendre, enseigner, évaluer. Strasbourg: Didier.
• Ducrot, O. & Schaeffer, J.M. ([1972]1995). Nouveau dictionnaire des sciences du langage. Paris: Seuil.
• Goffman, E. ([1974] 1991). Les Cadres de l’expérience. Traduit de l’anglais par Isaac Joseph. Collection “Le sens commun”. Paris: Les Editions de Minuit.
• Grice, H.P. (1979). Logique et conversation. New York: Academic Press.
• Grice, H.P. (1989). Studies in the way of words. Cambridge: Harvard University Press.
• Leech, G.N. (1983). Principles of pragmatics. Londres: Longman.
• Maingueneau, D. (1991). L’Analyse du discours-Introduction aux lectures de l’archive. Paris: Hachette supérieur.
• Moeschler J. (2008). Pragmatique: état de l’art et perspectives. Marges linguistiques, 1. URL: http://www.marges-linguistiques.com
• Morris C.W. (1983). Foundations of the theory of the signs. Chicago: University of Chicago Press.
• Cole, P. & Morgan, J.L. (1975(. Syntax and Semantics: Speech Acts, New York: Standfors.
• Roulet, E., Filliettaz, L., Grobet, A. & Burger, M. (2006). Un modèle et un instrument d’analyse de l’organisation du discours. Berne: Peter Lang.
• Sajjadi, S.Y., Letafati, R., Gashmardi, M., & Safa, P. (2020). Exploitation des textes littéraires pour développer la compétence pragmatique des apprenants du FLE en Iran. Plume, 16(31), 219-234.
• Taguchi, N. (2009). Teaching pragmatics: Trends and issues. Applied Linguistics, 31, 289-310. DOI: https://doi.org/10.1017/s0267190511000018
• Thomas, J. (1983). Cross-cultural pragmatic failure. Applied Linguistics: Londres et New York: Longman.
• میرزایی، ع.، روحانی، ع.، اسماعیلی، م. (1391). بررسی تنوع زبان ـ منظورشناختی و منظور ـ جامعه‌شناختی در تولید کنش‌های گفتاری فراگیران زبان دوم و انگلیسی‌زبانان، آموزش مهارت‌های زبان علوم اجتماعی و انسانی شیراز، 7(3) (پیاپی 4/68)، 79ـ102.
• هاشمیان، م. (1391). تفاوت‌های بین‌فرهنگی و انتقال منظورشناختی در کنش گفتاری رد کردن در انگلیسی و فارسی، آموزش مهارت‌های زبان علوم اجتماعی و انسانی شیراز، 4(3) (پیاپی 4/68)، 23ـ46.