بررسی نقش های <که> در بندهای موصولی: رویکردی رده شناختی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تخصصی رشته زبان شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
2 دانشیار گروه زبان شناسی،گروه زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران.
3 دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
چکیده

"که" از پر­­­­­­­کاربردترین تکواژها در نظام گفتاری و نوشتاری زبان فارسی است که علاوه بر کاربردهای گسترده­ای چون ضمیر مبهم، متمم­نما، نشانۀ تأکید و...به عنوان موصول­نما در ابتدای بندهای موصولی بدون تغییر شکل حضور یافته و نقش­های متفاوتی را پذیرا می­باشد. هدف اصلی این جستار مطالعۀ نقش­­­­­­­­های دستوری، معنایی و کاربردشناختی تکواژ "که"­ در بندهای موصولی زبان فارسی می­باشد. لذا برای ارائۀ توصیفی تا حدامکان کامل از تکواژ "که" بررسی دقیق مجموعه­ای از شواهد طبیعیِ کاربردِ این پدیده در زبان فارسی ضروری است.­ ازاین­رو برای کارآمدی این تحقیق، داده­ها از جملات طبیعی گفتاری و نوشتاری گویشوران زبان فارسی جمع­آوری شده­اند. سپس تکواژ "که"در بند­های موصولی بر­اساس نقش­های دستوری و معنایی و نیز کاربرد­شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش که مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی می­باشد تلاش بر این است تا در چارچوب نظریۀ رده­شناختی با تکیه بر تعمیم­های رده­شناختی کمری­(1989) به این پرسش­­ها پاسخ داده شود که در بندهای موصولی زبان فارسی تکواژ "که" کدام نقش­های دستوری،معنایی و کاربردشناختی را به عهده دارد؟در فرض اصلی تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی برای "که" در نظر گرفته شده­اند. یافته­های این پژوهش حاکی از آن است که تکواژ "که" تمام نقش­های دستوری یک گروه اسمی مانند: فاعل، مفعول...را دریافت می­نماید. این تکواژ نقش­های معنایی متنوعی را چون کنشگر،کنش پذیر،هدف... پذیرا می­باشد. همچنین "که" به عنوان نشانگر تأکید پس از هر سازه­ای که هم دارای اطلاع کهنه و هم اطلاع نو باشد قرار گرفته و آن را مورد تأکید قرار می­دهد.



کلید واژه­ها: بند موصولی،موصول­نما،نقش­های معنایی،اطلاع نو،اطلاع کهنه

کلیدواژه‌ها

موضوعات


کتابنامۀ انگلیسی
-Aarts,B.(2001).English Syntax and Argumentation.(2nd Ed.),Palgrave,Macmillan.
Aghaei, B. (2006). Clausal Complementation in Modern Persian. Ph.D Dissertation . University of Texas at Austin.
Bahrami, K.(2014). A Typological Analysis of Relativization Strategies in Farsi and German. Journal of Foreign Language Research.Vol:3,Issue1,No:1,61-76.[In Persian]
Comrie, B. (1989). Language Universals and Linguistic Typology (2nd ed), Chicago:University of Chicago Press.
Dabirmoghadam, M.(2013). Typology of Iranian Languages.Vol:2.Tehran:Samt.[In Persian]
Dabirmoghadam, M.(2009). Persian linguistic studies.(2nd Ed.).Tehran:University Publication Center.[In Persian]
Erteschik-Shir , N . (2007). Information Structure.Oxford:Oxford University Press.
Haghbin, F. & Najafi, P.(2019). Internal and External Information Representation in Complex Sentences of Persian Language. Language and Linguistics.Vol:14,Issue:28,No:28,Winter and Spring,pp:1-25.[In Persian]
Halliday,M.A.K.(2004).An Introduction to Functional Grammar.3rd Ed.London.
Keshavarz, M. H. (1992). Relativization in Persian. University for Teacher Education.
Khordbin, S.(2014). Relative Clause Construction in Persian.Master’s Degree. Tarbiat Modares University.[In Persian]
Mahmoodi,S.(2014). Head-Marker “ye” in Persian Relative Clauses.Dastoor.No:10.pp:147-162.[In Persian]
Mathesius,V. (1975). A Functional Analysis of Present Day English on a General Linguitic Basis, edited by Josef Vachek,The Hague:Mouton.
Meshkatodini,M.(2005). Persian Grammar.Tehran:Samt.[In Persian]
Mirzaei,A.(2016). Relativization in Persian. Dastoor.No:12.pp:217-235.[In Persian]
Mowlaei Kuhbanani, H. & Alizade, A. & Sharifi, Sh.(2018). The Role of Typological Features of Relative Clause on Persian Word Order. Journal of Language Research,Vol:10,No:28,
Oroji.M.Rezaei.A.(2013).Exploring Ke as a Focus Particle in Persian from both Form and Function Point of View. Australian Journal of Linguistics .
Rahimian, J. (1999). Obligatory,Optional and Contrastive Occurances of Ke in Modern Persian.Linguistica Atlantica, vol:21,137-151.
Rasekhmahand, M.(2006). Relation between Metathesis and Focus in Persian. Vije name Farhangestan(Dastoor).8(3).pp20-32.
Safavi, K.(1994). Some Features on Persian Relative Clauses.2nd Conference on Applied & Pragmatic Linguistics.University of Allameh Tabatabaei.[In Persian]
Sheikholeslami, E.(2008). The Role of Information Structure in Relative Clause Extraposition in Persian. Master’s Degree Thesis:University of Kordestan.[In Persian]
Taghvaipour, M. (2014). Resumptive Pronouns in Persian Relative Clauses:An HPSG Analysis. Ms,University of Essex.